Friday, August 8, 2014

Honest movie review: Mùi Đu Đủ Xanh/ L'Odeur de la papaye verte/ The Scent of Green Papaya



Đạo diễn: Trần Anh Hùng
Kịch bản: Trần Anh Hùng
Nhà sản xuất: Les Productions Lazennec (1993)
Thời lượng: 104 phút
Ngôn ngữ: Tiếng Việt
Diễn viên chính: Trần Nữ Yên Khê, Lư Mẫn San, Trương Thị Lộc



Mình tìm xem Mùi Đu Đủ Xanh một cách rất tình cờ, khi đang đọc một bình luận về Rừng Na Uy của đạo diễn Trần Anh Hùng. Mùi Đu Đủ Xanh là một phim nhận và được đề cử một số giải của liên hoan phim Cannes năm 1993. Đây là một phim rất cũ (được công chiếu từ trước khi mình ra đời). Một tờ báo cũng nói về phim này như một trong những phim Việt đáng xem.

Dù vậy, có khá nhiều tranh cãi về việc đây là một phim Việt Nam hay là một phim Pháp. Tuy lấy bối cảnh Sài Gòn năm 1951/1961, nhưng Mùi Đu Đủ Xanh được quay hoàn toàn tại Pháp, và tất cả những đồ vật, nhà cửa, cây cối,... trong phim đều là một phần của set đạo cụ quay phim. Và hẳn đây là một điều đáng để cho ta trầm trồ. Vì khung cảnh trong phim trông rất thật. Cảm tưởng như ta đang được sống trong một góc nhỏ của một thành phố vậy. Phim rất mang hương vị Việt, đương nhiên là hương vị Việt xưa. Là một người Việt Nam xem phim này chắc hẳn sẽ có những cảm nhận hoàn toàn khác so với người nước ngoài. Nếu như người nước ngoài xem phim cảm thấy nó như một bữa tiệc giác quan thịnh soạn với màu sắc, âm thanh, và dường như cả hương vị, mang đầy tính nghệ thuật  thì một người Việt Nam xem phim, thêm vào đó sẽ cảm thấy hết sức thân quen. (Đương nhiên nếu những người có lối sống quá hiện đại và Tây hóa thì chưa chắc). Bản thân mình rất may mắn là có ông bà nội ngoại đều sống ở vùng nông thôn, và nếp sống của ông bà nội, cũng như cảnh quan vườn tược nhà bà ngoại có phần na ná trong phim, nên mình hoàn toàn có thể cảm được vẻ đẹp tinh tế của những thước quay trong Mùa Đu Đủ Xanh :D. Ngay cả việc nấu những món ăn cực kì đơn giản (kho thịt, xào rau cải) cũng cực kì thân thuộc và dân dã. 



Những góc quay của phim phải nói là đẹp lung linh. Kể cả con kiến, con dế, con ếch cũng đẹp lạ lùng. Những khoảnh khắc của thiên nhiên cộng với âm thanh rất đáng để ghi nhận. Thì phim đoạt giải Camera vàng mà lại ==". Âm nhạc trong phim cũng khá lạ đối với mình, nhưng rất hợp với phim. Nhạc phim theo đổi theo tình uống, và thể loại nhạc của 2/3 đầu phim (lúc Mùi còn bé) khác với thể loại nhạc của 1/3 cuối phim (lúc Mùi đã trưởng thành). 


Phim thực sự đã tái hiện được những gì người ta có thể tưởng tượng được về cuộc sống của người Việt Nam xưa, vào những năm 50 60. Nếu như thật sự Việt Nam những năm này như trong phim thì quả thật là đáng hoài niệm. Nhân vật bà mẹ (đây là một nhân vật không có tên, mà mình cũng phát hiện ra là nhiều nhân vật trong những kịch bản của Trần Anh Hùng là những nhân vật không tên) dường như là tiêu biểu cho người phụ nữ tầng lớp trung lưu ngày đó. Xem phim không thể không tấm tắc trầm trồ sao người xưa người ta thanh lịch thế. Đây là một nhân vật để cảm thông - người phụ nữ lấy phải người chồng chỉ biết chơi bời phá của, mất đi đứa con gái, một tay quản lý cửa hàng vải chu cấp đồng tiền bát gạo cho cả nhà, ấy vậy mà vẫn bị mẹ chồng quở trách là người vợ không thể mang lại hạnh phúc cho chồng ==" Mình kiểu wtf =))) Cái này đúng là chỉ có hồi xưa xưa mới có...





Phim được chia làm 2 phần, như mình đã nói ở trên -  lúc Mùi còn bé và lúc Mùi đã trưởng thành. Khung cảnh lúc Mùi còn bé hoàn toàn là ở gia đình buôn vải, còn lúc Mùi trưởng thành phần lớn là ở nhà cậu Khuyến, người cô đến làm giúp việc hộ, cũng là người sau này lấy Mùi làm vợ. Hai không gian và hai thời gian khác nhau được phân biệt hết sức rõ rệt, cảnh 10 năm sau có vẻ đã "Tây" hơn rất nhiều so với cảnh 10 năm trước, và đây là điều dễ hiểu nếu xét bối cảnh lịch sử Việt Nam lúc bấy giờ, cũng là một cái tài của đoàn làm phim. Phải nói thêm một điều là phim, đặc biệt là phần sau, lời thoại rất ít. Nhân vật Mùi lúc lớn hầu như không nói gì ngoài lúc tập đọc và lúc đọc sách (sau này). Nhưng điều đó vẫn không làm cho phim kém chất thơ, mà ngược lại, nó làm cho Mùi Đu Đủ Xanh gợi cảm hơn.


Ấn tượng về một bộ phim mang đầy tính nghệ thuật trong từng thước quay và cách dựng hình, dựng bối cảnh, dựng nhân vật, nhưng cũng không thể lờ đi "sạn" trong phim, tuy không nhiều. Nếu như ai đó là một người khó tính và đòi hỏi một kịch bản hấp dẫn thì chắc chắn họ sẽ đánh giá thấp Mùi Đu Đủ Xanh. Phim nói về cô bé Mùi, từ lúc bắt đầu lên Sài Gòn làm giúp việc tới khi cô có được tình yêu của cậu Khuyến (và đương nhiên đc upgrade lên giới thượng lưu xD), nhưng ở phần đầu, dường như câu chuyện tập trung nhiều hơn vào gia đình nhà buôn vải. Và nếu như người xem trông chờ những gì ở phần đầu đều sẽ có, hoặc sẽ được giải đáp ở phần sau thì họ sẽ thất vọng, ví như cảnh hai đứa con trai mới lớn của bà chủ nhà ở phần đầu rất nhiều, nhưng họ hoàn toàn không xuất hiện ở phần sau của phim. Hay là chuyện tình của cậu Khuyến và Mùi, ta cũng biết được tình cảm của Mùi từ đầu phim, nhưng chỉ đến lúc ta thấy hình cậu vẽ Mùi mới biết được tình cảm của cậu. Cái này thì đúng là nhanh (không biết cậu để ý cô từ lúc nào '_'). Một điều nữa là Mùi bé nói giọng rất miền Nam nhưng Mùi lớn giọng bị lơ lớ, chất Bắc nhiều hơn '_'. 

Về diễn xuất trong phim, diễn xuất hay nhất là Lư Mẫn San, Trương Thị Lộc và Nguyễn Ánh Hoa. Diễn xuất của Trần Nữ Yên Khê khá được nếu như xét cô là một diễn viên không chuyên. Nhưng điều ở Trần Nữ Yên Khê mà mình không thích đó là cách cô khiến cho nhân vật Mùi có ánh mắt đờ đẫn, không nhanh nhẹn và có hồn như của Lư Mẫn San đóng Mùi thưở bé. Các diễn viên khác đều có diễn xuất thuộc dạng trung bình, nếu như không kể đến một vài trong số họ diễn xuất hơi thiếu tinh tế '_' (điển hình là cô người yêu của Khuyến) '_'


Dù sao, Mùi Đu Đủ Xanh vẫn là một bộ phim Tiếng Việt đáng xem, tuy kén khán giả nhưng rất nghệ thuật và cần được chiêm ngưỡng từ góc độ nghệ thuật.


Rating: 7/10





No comments:

Post a Comment